Cát dùng trong xây dựng có rất nhiều loại như cát vàng, cát xây tô, cát bê tông…. Mỗi loại đều có những tính năng và mục đích sử dụng khác nhau.
(cát nhân tạo từ máy nghiền VSI SRH)
Cát vàng: đây là loại cát phổ biến được dùng để đổ bê tông tươi. Đặc điểm của loại cát này là chúng có màu vàng đặc trưng, sử dụng loại cát này làm cho bê tông nhanh cứng. Nếu muốn bê tông đạt chất lượng tốt nhất cần sàng cát sạch sẽ và chia tỉ lệ thích hợp trước khi trộn.
Đôi khi cát vàng còn được dùng để chát tường nhưng nhược điểm của loại cát này là làm cho tường không được láng mịn nên nó ít được sử dụng vào mục đích này.
Cát đen: hạt cát có màu sẫm, gần giống với màu đen. Khác với cát vàng, loại cát này có hạt nhỏ và khá mịn không lẫn tạp chất, giá thành rẻ hơn nhiều so với cát vàng nên được sử dụng rộng rãi trong xây cất các biệt thự, tòa cao ốc hay các công trình dân dụng.
Cát lấp: đây cũng là loại cát đen nhưng kích cỡ hạt của chúng không giống nhau, cát này thường có màu xám và rất hay lẫn tạp chất nên chất lượng không bằng hai loại nói trên. Nó thường được sử dụng làm phần nền, móng nhà. Tuy nhiên, giá thành cát lấp khá rẻ, rẻ hơn nhiều so với cát vàng và cát đen.
Yêu cầu kĩ thuật của cát bê tông trong xây dựng
Chất lượng của cát bê tông chủ yếu phụ thuộc vào thành phần khoáng chất, thành phần cấu tạo hạt và hàm lượng các tạp chất có trong cát. Cốt liệu cát dùng làm bê tông có thể có nguồn gốc từ thiên nhiên hay nhân tạo, kích thước hạt từ 0,14 – 5 mm.
Cát vàng dùng để trộn bê tông cần phải là loại cát sạch, không lẫn tạp chất, hạt cát đều, hình tròn. Trước khi chia tỉ lệ, cát cần được rửa sạch lại một lần nữa và chuyển đến bộ phận kĩ thuật cân điện tử.
Bãi chứa cát cần khô ráo, cát đổ theo đống ở một khu vực riêng, không có rác, không để lẫn với các loại vật liệu khác hay tạp chất khác.
Cát tốt nhất để đổ bê tông là cát nghiền vì thường sạch, không lẫn tạp chất. Ở một số vùng xa, người dân thường dùng cát khai thác ven biển để đổ bê tông, tuy nhiên, các nhà chuyên môn không khuyến khích việc sử dụng cát nhiễm mặn hoặc cát ven biển để đổ bê tông vì loại cát này thường lẫn tạp chất và gốc sunfat gây ảnh hưởng đến độ cứng của bê tông.
(Cát nghiền từ sỏi sông sau máy nghiền VSI SRH do Thanh Long lắp đặt tại mỏ)
Loại cát mịn và chứa nhiều tạp chất như bụi, bùn, sét sẽ tạo nên một lớp màng mỏng trên bề mặt bê tông, điều này làm giảm sự kết dính và sẽ làm giảm độ cứng của bê tông.
Muốn bê tông đạt được chất lượng tốt nhất cần chọn loại cát có các đặc tính phù hợp. Với tình hình khan hiếm của cát tự nhiên, cát nhân tạo đang dần nổi lên như 1 xu thế tất yếu của tương lai. Tuy nhiên điều đáng lưu ý là hiện nay, các loại máy nghiền cát của Hàn Quốc, Trung quốc mà Việt Nam đang sử dụng lại tạo ra lượng hạt bụi quá nhiều (hạt 0-2mm), do sử dụng công nghệ đá va vào kim loại hoặc do cấu tạo của buồng nghiền chưa phù hợp, dẫn đến làm thất thoát khối lượng cát đầu ra khi rửa cát. Công nghệ tiên tiến là dùng máy nghiền VSI SRH, hoạt động dựa trên nguyên lí đá va đá tạo ra hạt cát đúng tỷ lệ modul hạt mong muốn.
Theo ghi nhận tất cả các trạm nghiền cát nhân tạo lớn nhất Việt Nam hiện nay đều sử dụng thiết bị nghiền cát VSI của SRH cho hiệu quả rất tốt, cát thành phẩm sau dây chuyền sử dụng cấp phối 100% cho bê tông tươi và bê tông li tâm.